W dzisiejszym świecie konkurencji i ciągłych zmian (często skrywające się pod modnym pojęciem VUCA), każda firma musi szukać sposobów na poprawę swojej efektywności i rentowności. Jednym z narzędzi, które mogą pomóc w tym celu, jest VA/VE, czyli value analysis i value engineering.
VA/VE - co to jest?
First things frist, czyli zaczynając od totalnych podstaw. VA/VE analiza, która polega na systematycznym poszukiwaniu możliwości poprawy funkcjonalności, rynkowej wartości i kosztów produktu. VA (value analysis) skupia się na zwiększeniu dostarczanej wartości do klienta w aktualnie produkowanym już produkcie. Z kolei VE (value engineerng) skupia się na koszcie i stosuje się zazwyczaj na poziomie tworzenia produktu.
Celem VA/VE jest znalezienie optymalnego balansu między wartością dla klienta, a kosztem dla firmy.
VA/VE opiera się zazwyczaj na następujących krokach:
- Zdefiniowanie zakresu projektu VAVE i analiza BOM-u
- Analiza kosztów i funkcji, na których skupiamy aktywność
- Generowanie alternatywnych rozwiązań
- Ocena, ewaluacja korzyści oraz kosztów, analiza ryzyka zmiany i wybór najlepszego rozwiązania
- Implementacja i ewaluacja wprowadzonego rozwiązania
VA/VE - jak z niego korzystać?
VA/VE można stosować na różnych etapach cyklu życia produktu, od fazy koncepcyjnej do fazy wycofania z rynku. Jest to aktywność cross-funkcjonalna i wymaga zaangażowania różnych działów i osób w firmie, takich jak zarząd, („błogosławieństwo” dla projektu), inżynierowie (praca nad zmianami w designie), zakupowcy (praca z dostawcami), sprzedawcy (praca z klientem), czy analitycy (tworzenie analiz i raportów).
Oto kilka sposobów na wykorzystanie VA/VE w praktyce:
Śledzenie najnowszych technologii od producentów
Niektóre technologie mogą oferować lepsze parametry, niższe koszty lub większą elastyczność niż obecnie stosowane. Na przykład, nowszy proces technologiczny półprzewodników może zapewnić niższy koszt, mniejszą powierzchnię układu (oszczędność miejsca na PCB) lub większą funkcjonalność działania. Dlatego warto być na bieżąco z ofertą producentów i sprawdzać możliwość zastosowania nowych technologii w swoim produkcie.
Zaangażowanie dostawców naśladowców
Niektórzy dostawcy mogą oferować tańsze rozwiązania, które są kompatybilne z obecnymi komponentami produktu. Na przykład, można znaleźć dostawcę, który oferuje układ scalony o takich samych funkcjach i wymiarach (pin to pin), ale w niższej cenie. Dlatego warto na bieżąco porównywać oferty różnych dostawców i sprawdzać możliwość podmiany komponentów na tańsze.
Wykorzystywanie rezultatu aktywności i zidentyfikowanych oszczędności do negocjacji
Jeśli uda się znaleźć tańsze rozwiązanie dla danego komponentu lub funkcji produktu, można wykorzystać to jako argument do negocjacji z obecnym dostawcą. Na przykład, można pokazać dostawcy, że istnieje alternatywa o niższym koszcie i poprosić o dostosowanie ceny do warunków rynkowych lub poprawę warunków współpracy. VA/VE to cenne źródło benchmarków w negocjacjach.
Analiza całych systemów, a nie tylko konkretnych komponentów
Niektóre oszczędności mogą być uzyskane nie tylko przez zmianę pojedynczych elementów, ale przez zmianę całego systemu lub podsystemu produktu. Na przykład, można zmienić sposób zasilania poszczególnych linii produktu, stosując inny układ półprzewodników lub kompletne zintegrowane układy. Dlatego warto analizować całościowo funkcje i koszty produktu, a nie tylko jego części składowe.
Zaangażowanie dostawców w proces VA/VE
Niektórzy dostawcy mogą mieć więcej wiedzy i doświadczenia w swojej dziedzinie niż firma, która jest ich klientem. Dlatego warto zaprosić dostawców do współpracy w procesie VA/VE i zapytać o ich o propozycje poprawy produktu. Na przykład, dostawca może zaproponować jeden alternatywny komponent zastępujący aktualnie używane trzy, zmianę materiału lub modyfikacje w narzędziu (na przykład do konektorów), co może wpłynąć na jego funkcjonalność lub koszt. Dlatego warto budować dobre relacje z dostawcami i wykorzystywać ich potencjał.
Wykorzystanie VA/VE do zwiększenia odporności łańcucha dostaw
VA/VE może pomóc nie tylko w obniżeniu kosztów, ale także w zwiększeniu stabilności i wiarygodności biznesu. Według artykułu Deloitte "Is your supply chain trustworthy?" z lipca 2023 braki materiałowe lub ryzyko geopolityczne pozostają wciąż jednym z głównych ryzyk wskazanych przez poziom Executive z różnych branż.
Poprzez VA/VE, analizując łańcuch wartości poszczególnych części, można zredukować ryzyko wystąpienia braków lub opóźnień w dostawach, identyfikując oraz niwelując „niepewne” komponenty. Można także zwiększyć elastyczność łańcucha dostaw, poprzez poszukiwanie alternatywnych źródeł dostaw, dywersyfikację dostawców czy zwiększenie buforów bezpieczeństwa.
VA/VE to skuteczna metodyka do poprawy wartości produktu dla klienta i firmy. Pozwala na znalezienie optymalnego balansu między funkcjonalnością, jakością i kosztem produktu. VA/VE wymaga procesowego podejścia, zaangażowania różnych działów i osób w firmie oraz współpracy z dostawcami. Główne korzyści jakie ze sobą niesie to przede wszystkim obniżenie kosztów, zwiększenie innowacyjności, oraz zwiększenie odporności łańcucha dostaw.
Autor: Adrian Brania